Yurttaş evsiz kalabilir: Kentsel dönüşüm yasası Meclis’te kabul edildi, tapular tehlikede!

Deprem nedeniyle riskli alanların dönüştürülme sürecini hızlandırma iddiasıyla gündeme gelen Kentsel Dönüşüm Yasası’ndaki değişiklikler Meclis’ten geçerek yürürlüğe girdi. Rezerv alanlara ilişkin maddelerinin “mülkiyet hakkını ihlal” edeceği belirtilen yasa için muhalefet, belediyelerin devreden çıkarılacağı eleştirisini yöneltirken, şehir planlamacıları semt sakinlerinin yerlerinden edilebileceği uyarısını yaptı. Müteahhitlere göre ise yasa kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracak.

(Pelin Pınar Giritlioğlu)

Değişiklikleri değerlendiren Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Planlamacıları Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Üyesi Pelin Pınar Giritlioğlu, “Bakanlık oturduğunuz semti gözüne kestirirse rezerv alanı ilan edecek. Çünkü rezerv alanının tanımı bilimsel kriterler ile doldurulmadı” dedi. Semt sakinlerinin yerinden edilmesi riskine vurgu yapan Giritlioğlu, “Semt sakinlerinin boşalttığı alanlar daha üst sınıflara belki de yabancılara pazarlanacak. Orta sınıf ve dar gelirli yurttaşlar mülksüzleşme tehlikesi altında yaşayacak, belki kent merkezinde yaşayamayacaklar” dedi.

(Ali Kurt)

‘İYİ NİYET ÖNE ÇIKMALI’

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin konut üreten iştiraki KİPTAŞ Genel Müdürü Ali Kurt ise yasanın kentsel dönüşümü hızlandıracak düzenlemeler içermesine rağmen uygulamadaki tehlikelere dikkat çekerek “iyi niyet” vurgusu yaptı. Kurt, “Eleştirilen çok nokta var. Yerel yönetimlerin elinden yetkileri almak ve hak gaspı için kullanılabilir. Bu da yanlış olur” dedi.

(Hakan Şişik)

‘MÜTEAHHİTLER MUTLU’

Kentsel dönüşüm sürecinin önemli aktörlerinden müteahhitler genel anlamıyla konuya dair görüş belirtmekten kaçınsa da Anadolu Yakası İnşaatçıları Derneği Başkanı Hakan Şişik, değişikliklerin kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracağını belirtti. Şişik, “Yine de finansal kısımda sıkıntılar devam ediyor. Yarısı bizden kampanyası var ancak mali yükümlülük insanlara fazla gelebilir. Taksit ödemeleri zorlayabilir” dedi.

(Veysel Bakgör)

Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve BAKYAPI Yönetim Kurulu Başkanı Veysel Bakgör ise şöyle konuştu:

“Sorunlar genelde binada yaşayanlardan gelmez, onlar da güvenli evlerde oturmak istiyor. Ama o riskli binada oturmayıp oradan rant elde etmeye çalışan mülk sahipleri süreci çok yokuşa sürüyor. Bu düzenleme tam olarak onları durduracak. Ben şahsi olarak memnunum düzenlemeden. İnsanlara başka semtlerde yerler verilmesi olayı kentsel dönüşüm süreçlerinde çok rastlanan bir durum değil. Yani dönüşüm için 500 bin -1 milyon TL ödenecek ama evin değeri 10-20 milyona çıkacak. Bu nedenle bizim insanımız borç harç o parayı ödüyor. Yeni değişiklikle birlikte ödeyemeyen olursa onlara aynı değerde başka bir mülk veriliyor. Ama ben bunun çok olacağını sanmıyorum.”

MUHALİF BELEDİYELER SAF DIŞI BIRAKILIYOR

Meclis’te CHP Grubu adına konuşan Mersin Milletvekili Gülcan Kış, yasada “afet” tanımının yapılmadığını belirterek “Sadece riskli yapı, riskli alan ve rezerv alan kullanımlarından bahsedilmiş. Bu durum rantsal dönüşüm olduğu görüşlerimizi haklı çıkarmaktadır. Bu teklifte her şeyden önce sınırsız yetkilerle donatılmış Kentsel Dönüşüm Başkanlığını görüyoruz” diye konuştu. 

İktidarın CHP’li belediyeleri saf dışı bırakmaya çalıştığını söyleyen CHP Çanakkale Milletvekili İsmet Güneşhan ise “İktidar yerel yönetimleri işin içine katmadan merkezden bu işi çözmeye çalışıyor” ifadelerini kullandı.

Belediyelerin elinden yetki gasbını itiraf eden AKP Gaziantep Milletvekili Derya Bakbak, “Milletle bağını güçlendirip gönüller kuracaklarına, ‘Oy yoksa hizmet yok’ mantığı güden bu zihniyete şehirlerimizi teslim mi edeceğiz?” dedi. 

YASA DEĞİŞİKLİĞİ NELERİ İÇERİYOR?

Yalnızca cumhurbaşkanının yapabildiği “rezerv alan” ilanını artık bakanlık da yapabilecek.
Teklif ile eski yapı stoku olan yerleşim yerleri de rezerv alan ilan edilebilecek.
Riskli yapının tespitinde ev sahibi karot alımına izin vermediği takdirde kapı, polis zoruyla açtırılacak.
Değişiklikler ile bütün tebligatlar bina kapısına asılacak, e-devlet üzerinden tebliğ edilecek ve muhtarlığa asılacak.
Kentsel dönüşüm için çoğunluğun üçte ikisinin anlaşması şartı yüzde 50.01’e çekildi. Arsa payı çoğunluğuna göre hesaplanacak.
İhtar süreleri 15 güne düşürülecek. Ev sahibi 15’inci gün tebligatı imzalamaz ve ortak karara katılmazsa payı açık artırmayla satılacak.
Dönüşümü karşılayacak ekonomik gücü olmayanlara bu mülkle eşdeğerde başka bir semtte mülk verilecek.