Petrol cari açığa tehdit

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, talepte görülen yavaşlamaya rağmen Ortadoğu’daki gerilim ve OPEC’in üretim kısıtlaması nedeniyle 90 dolara yaklaşan petrol fiyatlarının Türkiye gibi ithalata bağımlı ülkelerin cari açıkları açısından yüksek olduğunu belirtti.

Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi (IICEC) tarafından düzenlenen İş Dünyası ve Sürdürülebilir Enerji adlı konferansta konuşan Birol küresel enerji piyasası hakkında yaptığı değerlendirmede, “Şu anda fiyatlar 90 dolarlara yaklaşıyor ki bizim gibi petrol ithal edenler için yüksek bir rakam cari açık açısından” dedi.

Birol, petrol fiyatlarının cari açık veren ülkeler için yüksek olmasına karşılık, geçtiğimiz yıllarda Ortadoğu’da çatışma olduğunda fiyatların daha yüksek seviyeleri gördüğünü hatırlatarak, “Bir 5-10 yıl öncesine gitseniz… 90 dolar makul durumda düşünülebilirdi” dedi.

Birol sıvılaştırılmış doğalgaz arzının devreye girecek yeni projelerle birlikte 2025-2026 yılında hızla artacağına, LNG alanında alıcının güçlü olduğu bir piyasa oluşacağına dikkat çekti.

Birol ayrıca karbon piyasalarına da değinerek, 2023 yılında küresel karbondioksit emisyonundaki artışın yavaşladığını ifade etti.

Gelişmiş ülkelerde emisyon seviyelerinin 2023’te 1970’ler seviyesine inmesini “muazzam düşüş” olarak niteleyen Birol, emisyonlardaki büyümenin gelişmekte olan ülkelerden geldiğini; fakat yenilenebilir enerji üretiminin artması ve Çin ekonomisinin yavaşlamaya başlaması nedeniyle 2025-2026 yıllarında dünya emisyon salınımında büyümenin durması halinde bu duruma “fazla da şaşırmamak” gerektiğini belirtti.

AVRUPA, SANAYİ MASTER PLANI HAZIRLAMALI

Ukrayna’yı iki yıl önce işgal eden Rusya’dan enerji bağımsızlığını tekrar kazanmaya çalışan Avrupa Birliği’nin yeni bir sanayi master planı hazırlaması gerektiğine dikkat çeken Birol, Türkiye’nin bu plan içinde yer almak için hazırlık yapması gerektiğini söyledi.

“Avrupa ekonomisinin göbeğinde imalat sektörü var, özellikle enerji yoğun imalat sektöründe Avrupa’nın muazzam bir dezavantajı var. Avrupa Komisyonu’nun önündeki en önemli ödev yeni bir sanayi master planı çıkarması” diyen Birol, Avrupa’nın düşük enerji fiyatlarının avantajını yaşayan Çin ve ABD ile rekabet edebilecek sektörleri seçmesi gerektiğini ifade etti.

Türkiye’nin ise bazı temiz enerji alanlarında bu plan içinde yer alabileceğini ifade eden Birol, “Temiz enerji teknolojilerinin hangilerinde; Türkiye’nin kıyaslamalı avantajlarının olduğu rüzgar türbini teknolojileri, yeşil hidrojen gibi tedarik zinciri içinde yer alabileceğimiz sektörlerin hangilerinin içinde yer (alacağımızı belirlemek) için çalışma yürütmemiz gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.