Kritik toplantı yarın! Asgari ücret pazarlığı hangi rakamdan başlayacak?

Doğrudan 7 milyondan fazla çalışanı, dolaylı olarak ise toplumun tamamını ilgilendiren yeni asgari ücret rakamıyla ilgili süreç devam ediyor. 

Asgari Ücret Tespit Komisyonu ikinci toplantısı 18 Aralık Pazartesi günü Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ev sahipliğinde başlayacak. 

Komisyonda işçi tarafını temsilen 5 kişilik heyete TÜRK-İŞ Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, işveren tarafını temsilen 5 kişilik heyete TİSK Genel Sekreteri Akansel Koç, 5 kişilik hükümet heyetinde Çalışma Genel Müdürü Mehmet Baş başkanlık edecek. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) temsilcilerinin enflasyon, alım gücü ve istihdam başta olmak üzere ekonomik veri ve raporları sunması beklenen toplantıda, taraflar ara zam rakamına dair pazarlık yürütecek.

Asgari ücrete gelecek zam oranlarına göre oluşacak net ve brüt rakamlar ise şu şekilde:

Yüzde 35’lik zamda asgari ücret 15 bin 392 lira

Yüzde 40’lık zamda 15 bin 962 lira

Yüzde 45’lik zamda 16 bin 532 lira

Yüzde 50’lik zamda 17 bin 103 lira

Yüzde 55’lik zamda ise 17 bin 673 lira olacak.

Peki asgari ücrete ne kadar zam yapılacak? Pazarlık hangi rakam üzerinden başlayacak? Milliyet’e konuşan Ekonomist Muhammet Bayram konuşmasında şu ifadeleri kullandı: 

“Toplantıda enflasyon öncelikli veri olacaktır. Daha sonra TÜRK-İŞ’in yaptığı açlık ve yoksulluk sınırı var. Açlık sınırı 14 bin 25 TL seviyesine geldi. TÜRK-İŞ açlık sınırının altında masaya oturmayız demişti. Bu en düşük seviye sayılmalı. Yüzde 40’lar civarında bir asgari ücret olursa çalışan enflasyona ezdirilmemiş olur.  

Asgari ücret normal şartlarda 4 toplantıda sonuçlanıyor. İlk toplantı Çalışma Bakanlığı’nda, ikinci ve üçüncü toplantılar işçi ve işveren taraflarında, son toplantı da Bakanlık nezdinde yapılabiliyor. 2023 yılı ortasındaki asgari ücret görüşmelerinde TÜRK-İŞ masadan kalkmıştı. Ancak 2023 başında taraflar oy birliği ile karar vermişti. Ben yılbaşı olduğu için ortak bir uzlaşı bekliyorum. Hem devlet tarafı hem işçi hem de işveren tarafı enflasyonist ortamın farkında. Mağduriyetin giderilmesi adına ortak bir uzlaşı olacaktır diye düşünüyorum.  

TEK ZAM GÜNDEMDE

Komisyonda tek zam gündeme gelme durumu var. Sayın Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan yönetmelik gereği yılda bir kere yapılıyor dedi. Sayın Cumhurbaşkanı da aynı minvalde açıklamalarda bulunmuştu. Yılda bir kez yapılabilmesi için asgari ücretteki artışın enflasyondan çok daha fazla oranda yapılması gerekiyor. Sene sonu enflasyonunu yüzde 40’lar seviyesinde olacağını varsayarsak, bunun üzerine geçilmesi gerekiyor. Eğer yılda tek sefer artış yapılacaksa yüzde 50 artışla asgari ücretin 17 bin 103 TL’ye gelmesi muhtemel. Ancak ben yüzde 50’den daha fazla bir asgari ücret beklemiyorum.  

Sene başındaki asgari ücrete göre dikkate alacak olursa asgari ücret 8506 TL’ydi. Eğer 2 katını alırsak burada 17 bin 103 TL seviyelerine çıkıyor. Şu anda yüzde 50 artış yapılırsa bu seviyeleri görmesi mümkün. Ara dönemde zam yüzde 34 seviyesinde olmuştu. Eğer tek zam yapılacaksa yüzde 50 oranında bir zam, iki sefer zam olacaksa bu kez de yüzde 40 oranında zam yapılacağını öngörüyorum. Yüzde 40 olursa 16 bin TL seviyesine gelir.   

TEK ZAM YAPILACAKSA ARTIŞ NE KADAR OLMALI?  

Devlet, ekonomi yetkililerinin söylediği şey şu: enflasyon mayıs ayında pik yapacak. Daha sonrasında dezenflasyonist süreci göreceğiz. Buradan hareketle yola çıkacak olursak yılda tek seferlik zammın enflasyonun çok üzerinde olması gerekiyor ki vatandaşın sene ortasında enflasyona karşı ezilmemesi gerekiyor. Enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarının bozulmaması adına yılda tek zam olumlu, ancak tek zam yapılacaksa da artışın yüzde 50’ler civarında olması gerekiyor.

Bizim asgari ücret tahminimiz ise şu: Sayın Cumhurbaşkanı’nın yaptığı açıklamalarda tek seferlik bir artış olacağından bahsedildi. Tek seferlik artış gündemde ise burada yüzde 50’lik bir artış ile asgari ücretin 17 bin 103 TL seviyesine gelmesini bekliyorum. Yüzde 50’den daha az zam olursa eğer sene ortasında tekrardan bir artış gündeme gelecektir.” 

ASGARİ ÜCRET PAZARLIĞI BU RAKAMDAN BAŞLAYACAK

Asgari ücretle ilgili beklentilerini açıklayan Sosyal Güvenlik Uzmanı Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: 

“Asgari ücretle ilgili minimum yüzde 38 zam üzerinden pazarlık başlayacaktır. Yüzde 38 oranı da 15 bin 734 TL’ye denk geliyor. Buradan başlayıp refah payı şeklinde eklenti olursa yüzde 40-50 arasında yani 16 bin TL ile 17 bin 103 TL arasında olacağını düşünüyorum.  

Piyasa Katılımcıları Anketi’nde yıl sonu dolar kuru 29.62 olarak açıklandı. Asgari ücret 17 bin 103 TL olursa, dolar bazında 577 dolara denk geliyor. Asgari ücret geçen sene ocak ayında 482 dolara denk gelmişti. Eski Çalışma Bakanı Vedat Bilgin, 500 dolar hedefini vermişti. Eğer asgari ücrete yüzde 50 oranında artış yapılırsa bu dolar bazlı rekor demektir.”