İsveç’ten yeni karar: Cinsiyet değişikliği yaşı 16’ya indirildi

Yasal cinsiyet değişikliği 1972 yılından bu yana İsveç’te mümkün olsa bile, bu süreç uzun yıllar alabiliyor ve cinsiyet disforisi teşhisi gerektiriyordu. Yeni yasa, 1 Temmuz 2025 tarihinde yürürlüğe girecek ve doktor ile yapılacak bir danışmanlık süreci, Sağlık ve Refah Ulusal Kurulu’nun onayı ile yeterli olacak.

Ayrıca, bu yasa sayesinde yasal cinsiyet değişikliği için cinsiyet değiştirme ameliyatı gerekmeyecek; bu tür ameliyatlar için ise daha kapsamlı bir değerlendirme gerekecek.

ÇOĞUNLUK YASAYI DESTEKLEMİYOR

Yasa, hükümet içinde de bölünmelere yol açtı. Tasarının geçmesi için merkez sağdaki Moderatlar ve Liberaller, merkez sol muhalefetle birlikte çalışarak bu yasayı meclisten geçirdi.

Merkez Parti lideri Türk kökenli İsveçli siyasetçi Muharrem Demirok, “İsveç, nihayet cinsiyet kimliği konusunda modern bir yasaya sahip oldu. Bu yasa ilgililerin işlevsel bir yaşam sürmelerini sağlayacak” dedi.

Yasa tasarısını destekleyenler, bunun mevcut kanunu modernize ettiğini ve İsveç’i bu konuda daha esnek sistemlere sahip olan Kuzey komşuları ve diğer birçok Avrupa ülkesine yaklaştıracağını söylüyor.

Ancak yasa, özellikle sağ kanat seçmenleri arasında popüler değil. TV4 tarafından yapılan bir ankete göre, İsveçlilerin %59’u bu teklifin kötü veya çok kötü olduğunu düşünürken, %22‘si iyi olduğunu düşünüyor.

ENDİŞELERİ BERABERİNDE GETİRDİ

Eleştirmenler, daha fazla değerlendirme yapılması gerektiğini ve yasa değişikliğinin, cinsiyet geçiş sürecini tamamlamış bireylerle aynı soyunma odalarını paylaşmak zorunda kalan bazı kadınları rahatsız edebileceğini savunuyor.

İsveç Demokratları’ndan Carita Boulwen, “Bu tasarının eleştirilecek bir öneri olduğuna ve öngörülemeyen ve ciddi sonuçlar doğurabileceğine inanıyoruz. Bu sadece bireyler için değil, toplum için de geçerli,” dedi.

İSVEÇ’TE CİNSİYET DİSFORİSİ TARTIŞMASI

İskandinav ülkelerinde, özellikle 2008’den bu yana 13-17 yaş arasındaki genç kızlar arasında cinsiyet disforisi vakalarında %1500’lük bir artış gözlemlendi. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, teşhis oranları her 100 bin ergen kızda 4’ten 77’ye, erkeklerde ise 2’den 23’e yükseldi.

Cinsiyet disforisi, bir kişinin atandığı cinsiyetle özdeşleşememesi ve bu durumun yarattığı sıkıntı ve rahatsızlığı ifade ediyor. Bu durum, bireyin bedensel cinsiyetinin kendilerinin hissettiği cinsiyet kimliğiyle uyuşmamasından kaynaklanıyor. İsveç’teki yeni yasa, cinsiyet disforisi teşhisi gerektiren ve genellikle uzun ve karmaşık olan yasal cinsiyet değişikliği sürecini basitleştirmeyi amaçlıyor. Yeni düzenleme ile artık bu süreç için sadece bir doktor ya da psikolog ile yapılacak kısa bir görüşme yeterli olacak. Bu değişiklik, cinsiyet değişikliği sürecini hızlandırmak ve bireylerin yaşadığı disforiyi azaltmak için tasarlandı.