İktidar ikili eğitim sorununu çözemedi… Gün yüzü görmüyorlar!

Yeni okullar inşa ederek, ikili eğitim sorununu çözemeyen, aksine sorunu daha da büyüten iktidarın, “enerji tasarrufu” gerekçesiyle kalıcı yaz saati uygulamasına geçmesi, bu yıl da öğrencileri karanlıkta bıraktı. Türkiye’nin doğusundan batısına kadar ikili eğitim verilen okullarda eğitim gören öğrencilerin yarısı, akşamların uzamasıyla birlikte okula gitmek için karanlıkta evden çıkmak, diğer yarısı da karanlıkta halen okulda ders görmek zorunda kalıyor. Bazı okullarda ise öğrencilerin okuldan erken çıkabilmesi için blok ders uygulamasına geçildiği öğrenildi. İşçiler de gün doğmadan bindikleri iş servisinden, akşam güneş battıktan sonra indiği için “gün yüzü görmeden” günlerini geçiriyor.

Gün ışığından daha fazla yararlanmak için saatlerin ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınması uygulaması, 2016’da rafa kaldırıldı. Kalıcı yaz saati uygulaması, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı döneminde, 7 Eylül 2016’deki kararname ile başladı. Kararın uygulaması 2017’de durdurulsa da uygulamada ısrarcı olan iktidar, konuyu bir torba yasaya ekledi. Uygulama, 2 Ekim 2018’de ise kalıcı hale getirildi. Başta Albayrak olmak üzere iktidar temsilcileri, uygulama ile enerji tasarrufu yapıldığını savundu. Uzmanlar bu sava tepki gösterse de iktidar geri adım atmadı. Bu nedenle Türkiye, 2016’dan bu yana kışları daha karanlık sabaha uyanıyor. Bu durumdan en çok çocuklar ve işçiler mağdur.

İKİLİ EĞİTİM YAYGIN

2022 itibarıyla ortaöğretimde tekli eğitim gören öğrenci oranı yüzde 92,88. Başka bir ifadeyle, liselilerin yüzde 7’si halen ikili eğitim görüyor. Bu konuda en düşük oran ise temel eğitimde. 2022 verilerine göre tekli eğitimde olan ilkokul öğrencilerinin oranı yalnızca yüzde 58,04; ortaokul öğrencilerinin oranı da yüzde 65,69. Söz konusu veriler, Türkiye’nin dört bir yanında, çok sayıda öğrencinin, ikili eğitim gördüğünü de gözler önüne seriyor. Başka bir ifadeyle, binlerce öğrenci, halk arasında sabahçı-öğlenci olarak nitelendirilen sistemle eğitim alıyor. Bu sistemle aynı okulda eğitim alan öğrencilerin bir kısmı, okula sabah gidiyor. Birçok okulda eğitim, ikili eğitimin uygulanabilmesi için sabah 08.00 gibi başlıyor ve öğlen bitiyor. İkinci grup olarak okula giden “öğlenciler” ise en erken saat 18.00’e kadar okulda kalıyor. Bazı okullar, özellikle ikili eğitimdeki liseler, ders çokluğu nedeniyle akşam ancak 19.30’da çıkabiliyor.

GÜNEŞİ GÖREMİYORLAR

Coğrafi olarak geniş olan Türkiye’de, doğu ile batıdaki illerde güneş, aynı saatte doğmuyor ve batmıyor. Örneğin Türkiye’nin doğusundaki illerden olan Erzurum’da güneş saat 07.19 gibi doğuyor ve 17.09 gibi batıyor. Türkiye’nin ortasında sayılabilecek illerden olan Ankara’da ise gün doğumu saat 07.52, gün batımı ise 17.49’da oluyor. Türkiye’nin batısındaki illerden olan Manisa’da ise gün doğumu saati 08.11, gün batımı ise 18.14. Bu da Türkiye’nin bir kısmında öğrencilerin sabah derse giderken karanlıkta yola çıktığını ve karanlıkta derse başladığını, bir kısmının da güneş battıktan sonra karanlıkta eğitimine devam ettiğini, okuldan karanlıkta çıkarak evine gittiğini gösteriyor.

KARANLIKTA YAŞAMLAR

Bu durum, işçiler açısından da benzerlik gösteriyor. Örneğin 08.00’de işbaşı yapacak fabrika işçilerinin servisleri, en az 1 saat önceden yola çıkıyor. 17.00’de çıkmaları durumunda da dönüş yolu en az 1 saat sürüyor. Başka bir ifadeyle, iktidarın eğitimde başaramadıkları ile kalıcı yaz saati uygulamasına geçmesinin birleşmesi, hem eğitimin hem de işçilerin büyük kısmının gün yüzü dahi görmeden okula/işe gitmesine ve okuldan/işten eve dönmesine neden oluyor. ANKARA

ÖĞRENCİLERE BLOK DERS: Dersler, okullarda 40 dakika olarak uygulanıyor. Ancak özellikle doğu illerinde havanın erken kararması ve öğrencilerin karanlıkta dahi eğitime devam etmek zorunda kalması nedeniyle blok derslerin uygulandığı öğrenildi. Edinilen bilgiye göre Erzurum’daki bazı okullarda karanlığın çözümü olarak blok derse geçildi. Bazı okullar inisiyatif alarak, dersleri blok olarak işlemeye başladı. Derslerin süresini 70 dakikaya çıkarırken, teneffüslerin süresini de azalttı. Böylece öğrencilerin hava kararmadan okuldan çıkması sağlanıyor. Ancak eğitimciler, bu durumun hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin motivasyonunu etkilediğini, bu nedenle eğitimdeki başarının düştüğünü vurguluyor. Özellikle taşımalı eğitimde bu durumun daha da zorluk çıkardığına da işaret ediliyor.

DİNİ KAYIRMA!

MEB’in verilerine göre ikili eğitimin en az olduğu alan ise din öğretimi oldu. Her fırsatta eğitimi dinselleştirme çalışmalarını hızlandıran ve tüm kaynakları din eğitimi için seferber eden iktidar, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı okullarda, yani imam hatiplerde eğitim gören öğrenciler açısından tekli eğitim oranını yüzde 99,14’e kadar yükseltti. Yani din öğretiminde ikili eğitim gören öğrenci, yok denecek az orana düştü.

Mesleki ve teknik eğitimde bulunan öğrenciler açısından ise tekli eğitim oranı yüzde 95,8’de kaldı.

SINIFLAR 30’UN ÜSTÜNDE

2002 öncesindeki sınıfların mevcudunu eleştiren iktidar, yalnızca ikili eğitim sorununu çözememekle kalmadı, sınıfların mevcudunu da düşürmeyi başaramadı. MEB’in istatistiklerine göre ortaöğretimde öğrenci sayısı 30’dan fazla olan şube oranı, 2022 itibarıyla yüzde 51,84 oldu. Bu oran ilkokullar açısından yüzde 22, ortaokullar açısından da yüzde 22,72 olarak kayıtlara geçti.