Araştırma: Alzheimer belirtileri erken teşhis edilebilir

Yeni bir araştırmaya göre bileğe takılan bir cihaz, ciddi bilişsel gerilemeye yol açmadan önce Alzheimer hastalığının erken uyarı işaretlerini tespit etmeye yardımcı olabilir.

Dünya’da da yaygın olan Alzheimer hastalığı, Türkiye nüfusunun yüzde 7,5’ini oluşturan 5 milyon küsur kişiyi risk altına alıyor. Aktigraf adı verilen saat benzeri cihazlar, kullanıcılarının günlük aktivite düzenlerini izliyor.

Newsweek’de yer alan habere göre, Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu’ndaki bilim insanları tarafından yürütülen yeni çalışmada araştırmacılar, uzun soluklu bir yaşlanma çalışmasına katılan ve yaş ortalaması 76 olan bilişsel olarak sağlıklı 82 yaşlı yetişkinin hareket verilerini analiz etti.

Bu saat benzeri cihazı bir hafta boyunca sürekli olarak takan katılımcılara bir PET taraması da yapıldı. Bu sayede katılımcılardan 25 tanesinin beyninde Alzheimer hastalığının temel özelliklerinden biri olan amiloid beta proteininin biriktiği ortaya çıktı.

Aktigraf saatleri, amiloid birikimi olan ve olmayan kişiler arasındaki aktivite modellerinde önemli farklılıklar olduğunu ortaya çıkardı. Özellikle, amiloid pozitif olan yetişkinler öğleden sonra amiloid negatif olanlara göre daha aktif olma eğilimindeydi.

Bu bulgular, daha önce yapılan bir çalışmanın bulgularını da destekleyerek, aktigrafların önemli bilişsel bozukluklar ortaya çıkmadan önce Alzheimer’ın erken belirtilerini saptamada yararlı olabileceğini ortaya koydu.

Araştırmacılar, cihazların insanlar tarafından bir gün boyunca takılarak uyku ve uyanıklık aktivitelerinin takip edilebileceğini öne sürüyor. Böylece anormal örüntülere sahip olanlar daha derinlemesine Alzheimer taraması için doktorlarına danışabilecekler.

Anormal uyku düzenlerinin Alzheimer hastalığının potansiyel erken göstergeleri olduğu düşünülüyor. Uzmanlara göre bunun nedeni, Alzheimer’a bağlı beyin değişikliklerinin kişinin sirkadiyen ritmini etkileyerek ne kadar uykulu ya da uyanık olduğunu belirlemesi olabilir. Ne var ki, uyku kaybı da amiloid birikimine katkıda bulunarak bunu bir kısır döngü haline getirebiliyor.

Alzheimer hastalığının gelişimi hala tam olarak anlaşılamamış olsa da, araştırmalar, amiloid plakların ve yumakların, bir kişiye teşhis konulmadan bir veya yirmi yıl önce beyinde birikmeye başladığını göstermektedir. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik tedaviler daha erken verildiğinde daha etkili olmaktadır.