ABD ikiye bölündü! Askeri desteği Ukrayna mı, İsrail mi alacak?

ABD Kongresi’nde Ukrayna Savaşı sonrası ortaya çıkan gerginlik, İsrail’in Gazze operasyonuyla tekrardan alevlendi. Kongre’nin Cumhuriyetçi kanadı sadece İsrail’i desteklemek isterken Demokrat kanadı hem Ukrayna’yı hem de İsrail’i desteklemek istiyor. Son aylarda bütçe krizi öyle boyutlara ulaştı ki ABD tarihinde ilk kez bir Meclis Sözcüsü görevinden azledildi.

BÜTÇE KRİZİ BÜYÜYOR

Eylül sonunda yaşanan bütçe krizi, Kevin McCarthy’nin sözcülük kariyerini erken sonlandırdı. Bunun sebebi, McCarthy’nin bütçe sorunlarından dolayı gerçekleşebilecek bir hükümet kapanmasının önüne geçebilmek adına Biden’la “gelecek Ukrayna paketleri” için anlaşmış olmasıydı. Ukrayna’ya desteğe karşı gelen Cumhuriyetçiler, McCarthy’yi görevinden azlettiler. Ancak işin tuhafı, sözcü görevini Cumhuriyetçilerin desteğiyle McCarthy’den devralan Mike Johnson, doğrudan “Ukrayna’ya desteğe karşı olmadığını” söyledi. Nasıl oluyor da önceki sözcü “Ukrayna’ya destek” imasında bulunduğu için azlediliyorken şimdiki sözcü desteğe karşı olmadığını söyleyebiliyordu?

Sonra Biden’ın devasa paketi açıklandı. Toplamı 105 milyar doları bulan bu paket hem İsrail’e hem de Ukrayna’ya yardımı içeriyordu. Tabii bu paket Cumhuriyetçilerin istediği bir şey değildi. Neticede 105 milyar doların sadece 15’i İsrail içindi. 90 milyar dolar doğrudan Ukrayna’ya gidecekti. Eğer Cumhuriyetçiler bu paketi reddederse Biden onları “İsrail’i yalnız bırakmakla” suçlayabilirdi.

Tabii Cumhuriyetçilerin de Biden’ın “akıllıca” hazırladığı bu pakete karşı bir planı vardı. Yeni sözcü Mike Johnson, Ukrayna desteğine karşı olmadığını söylemesine rağmen paketi bozdu ve İsrail’e destek için sıfırdan bir paket açıkladı. 14 milyar dolarlık bu paket sadece İsrail’e destek içermiyor, aynı zamanda birçok vergi kesintisinin önünü açıyordu. Cumhuriyetçilerin paketin fonlanması için koyduklarını iddia ettikleri bu ek maddeler, geçen yıl Biden’ın imzalayarak yürürlüğe soktuğu “vergilerin etrafından dolaşmayı” önleyen vergi kurumu IRS’in bütçesini azaltıyordu.

Temsilciler Meclisi’ni elinde tutan Cumhuriyetçiler, Johnson’ın paketini onayladılar ve Senato’ya gönderdiler. Ancak Demokratların Senato lideri Chuck Schumer böyle bir paketin asla geçemeyeceğini söyledi. Hatta Schumer, Cumhuriyetçileri İsrail’e giden desteğin önünü böyle “saçma” bir paketi teklif ederek kesmekle bile itham etti.  Yani görünen o ki, Cumhuriyetçiler de aynı Demokratlar gibi “İsrail desteğinin” yanına kendi gündemlerini eklemekten geri durmadılar.

KİM DAHA ACİL?

Bir buçuk yıldır Ukrayna’ya verilen silah desteği sonrası “yıpranan” ABD envanteri, her geçen gün bir yenisi eklenen küresel çatışmalarla daha da büyük bir sınav verecek. İsrail, Gazze’ye başlattığı operasyonun birkaç haftada bitmesini beklemiyor. Dahası, birçok ABD’li senatör, artık Tayvan’ın Çin’e karşı silahlandırılmasına ağırlık verilmesi gerektiğini savunuyor.

Ancak bu ülkelerin savunma ihtiyaçlarının birbirinden tamamen farklı olması ABD’nin elini rahatlattı. Mesela Ukrayna Savaşı, daha çok zırhlı formasyonlar ve yoğun top mermisi kullanımına sahne oldu. İsrail, en çok Demir Kubbe gibi hava savunma sistemlerine ek mühimmat talebinde bulunuyor. Tayvan’ın ise ada olmasından ötürü ABD ve Çin donanması arasında bir çatışmaya sahne olması bekleniyor. Ancak yine de top mermisi, ufak silahlar, anti tank füzeleri, uçak savar füzeleri gibi savaş alanlarının temel donanımlarının eksikliği yavaş yavaş ortaya çıkacak. ABD 3 ülkeyi de kendi kritik envanterine dokunmadan desteklemeye çalışıyor.

Tabii bunların yanında en çok silaha ihtiyaç duyan ülke Ukrayna. Geçtiğimiz ay hükümetin kapanmasını önlemek amaçlı hazırlanan 45 günlük bütçeden Ukrayna desteği çıkarılmıştı. ABD’li askeri kaynaklar, Ukrayna’nın askeri destek yokluğunu hissetmesi için Cadılar Bayramı’na kadar müddet vermişti. Cadılar bayramı 31 Ekim’de kutlandı.

Biden’ın geçtiğimiz aylarda çıkardığı 5 milyar dolarlık destek paketi böylesi acil durumlar için hala kullanılıyor. Ancak bu çok uzun süreli olmayacak. ABD Kongresi, kısa süre içerisinde bu krizi çözemezse ABD, sadece Ukrayna’yı değil İsrail’i desteklemekte bile zorlanacak.