‘Kölelik tazminatı’ için ilk kez uluslararası bir hareket oluşturuldu

Afrika Birliği’nin 55 üyesi ile 20 ülkeden oluşan Karayip Topluluğu (CARİCOM) arasındaki ortaklık, eski köle sahibi ülkelere tazminat hareketine katılmaları için yapılan baskıyı yoğunlaştırmayı amaçlıyor. Katılımcı ülkeler ayrıca, kampanyayı hızlandırmak amacıyla Afrika merkezli küresel bir fon kurulduğunu da duyurdu.

Dört günlük konferansın sonunda dağıtılan bir bildiri taslağında tazminatların ne şekilde olması gerektiği belirtilmedi, ancak Afrika Birliği’nin “dava seçeneklerini” araştıracağı ve “Afrikalılara yönelik köleleştirme eylemlerinin işlendikleri dönemde ciddi insan hakları ihlalleri teşkil edip etmediğini” değerlendirmek üzere Birleşmiş Milletler ile birlikte çalışacağı duyuruldu. 

Belgenin son hali olan Akra Bildirisi’nin bu hafta sonu yayınlanması bekleniyor.

Konferansın açılış konuşmasında Gana Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo, “Kölelik döneminin tamamı, ekonomik, kültürel ve psikolojik olarak ilerlememizin engellenmesi anlamına geliyordu. Parçalanmış ailelerin hikayelerinden oluşan lejyonlar var… Bu tür trajedilerin etkilerini ölçemezsiniz, ancak bunların tanınması gerekir. Afrika kıtasının tamamı köle ticaretine dahil olan Avrupa ülkelerinden resmi bir özrü hak ediyor. Transatlantik köle ticareti ve sonuçlarının yol açtığı hasarı hiçbir para miktarı telafi edemez. Ancak bu, dünyanın yüzleşmesi gereken ve artık görmezden gelemeyeceği bir meseledir” diye konuştu.

CARİCOM Genel Sekreteri Carla Barnett, “tazminat çağrısını ilerletmek için tek bir sesle konuşmanın” kritik önem taşıdığına dikkat çekerek, “Onarıcı adalet için küresel harekette önemli bir dönüm noktasındayız” dedi.

İngiltere Dışişleri Bakanlığı, bir yetkilinin “standart diplomatik angajmanın bir parçası olarak” konferansa katıldığını, ancak İngiltere hükümetinin tazminat kavramına karşı direncini sürdürdüğünü belirtti.

Delegeler Cuma günü, köleleştirilen insanların Karayipler, Brezilya ve Kuzey Amerika’ya giden gemilere binmeden önce tutuldukları Gana’daki önemli bir Avrupa köle ticaret merkezi olan Elmina Kalesi’ni ziyaret etti. 

En az 12 milyon Afrikalı 16. ve 19. yüzyıllar arasında Avrupalı uluslar tarafından zorla götürülerek plantasyonlarda köleleştirildi.

Caricom’un onarıcı adalet için hazırladığı 10 maddelik plan, tam bir resmi özür dilenmesini, borçların silinmesini ve eski sömürgeci güçlerin ülkelerin sağlık ve eğitim sistemlerine yatırım yapmasını talep ediyor. 

Batı Hint Adaları Üniversitesi tarafından hazırlatılan son Brattle raporunda, İngiltere’nin yüzlerce yıllık sömürü için Karayip adalarına 18.8 milyon sterlin tazminat borcu olduğu tahmin ediliyor.