Türk Ulusunun Kurtuluş ve Bağımsızlık Efsanesi: Büyük Taarruz ve 30 Ağustos’un Önemi
Mustafa Kemal Paşa’nın Stratejik Talimatı: “Akdeniz’e Doğru Adım Adım”
Mustafa Kemal Paşa, 1 Eylül 1922’de Dumlupınar’da Batı Cephesi’ndeki tüm subay ve askerlere hitaben yayımladığı bildiride, Türk ordusunun kazandığı zaferi ve ulusununa duyduğu minnettarlığı ifade etti. Paşa, Afyonkarahisar-Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde Yunan ordusunun etkili bir şekilde yok edildiğini belirterek, ulusun geleceğine olan güvenini vurguladı ve ordunun Akdeniz’e doğru ilerlemesini, tüm akıl ve yurtseverlik kaynaklarını kullanarak mücadelenin sürdürülmesini emretti. Bu talimat doğrultusunda, Türk ordusu 1 Eylül’de Gediz ve Uşak’ı, 2 Eylül’de Eskişehir’i, 6 Eylül’de Balıkesir ve Bilecik’i, 7 Eylül’de Aydın’ı, 8 Eylül’de Manisa’yı ve 9 Eylül’de İzmir’i geri alarak Yunan ordusunu denize döktü.
30 Ağustos 1922: Kurtuluşun Kilit Noktası
30 Ağustos 1922 sabahı, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Kütahya’nın Altıntaş ilçesindeki Zafertepe Çalköy’de birliklere taarruz emrini verdi. Bu harekât, Kurtuluş Savaşı’nın en büyük zaferlerinden biri olarak tarihe geçti. 26 Ağustos’ta başlayan Meydan Muharebesi, Türk ordusunun Yunan birliklerini tamamen kuşatarak yok etmesiyle sonuçlandı. Kızıltaş Deresi bölgesindeki açık alandan kaçan Yunan komutanları arasında General Trikopis ve General Diyenis de bulunuyordu. 31 Ağustos’ta Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa ve İsmet Paşa ile yapılan toplantıda, Yunanlıların yeniden savunma düzenine geçmelerini engellemek ve İzmir’e girme kararını aldılar.
Harekâtın Başlama Anı: 26 Ağustos’tan İtibaren
Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, 26 Ağustos sabahı Genelkurmay Başkanı Fevzi Paşa ve Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa ile birlikte Kocatepe’de harekâtı başlattı. Türk ordusu, topçu ateşleriyle başlayan harekâtın ardından sabahın erken saatlerinde hücuma geçti ve Tınaztepe’yi ele geçirerek düşmanı Belentepe ve Kalecik Sivrisi’nden uzaklaştırdı. Taarruzun ilk gününde, 1. Ordu birlikleri, Büyük Kaleciktepe ile Çiğiltepe arasındaki 15 kilometrelik alanda düşmanın mevzilerini ele geçirdi. 27 Ağustos sabahı Türk ordusu tüm cephelerde taarruza geçti ve aynı gün Afyonkarahisar, 8’inci Tümen tarafından düşman işgalinden kurtarıldı. 28 ve 29 Ağustos’ta devam eden taarruz, düşmanın 5’inci tümeninin etkisiz kılınmasıyla sonuçlandı. 29 Ağustos gecesi, taarruzun hızla sonuçlandırılması için gerekli önlemler alındı.
Albay Reşat Bey’in Fedakarlığı: “Görevimi Yerine Getiremediğim İçin Yaşamıyorum”
Büyük Taarruz sırasında dikkat çeken olaylardan biri, 57’nci Tümen Komutanı Albay Reşat Bey’in 27 Ağustos’ta Çiğiltepe’nin alınmasının yarım saat gecikmesi nedeniyle intihar etmesiydi. Albay Reşat Bey, intiharından önce yazdığı notta, “Yarım saat içinde o mevkiyi almaya söz verdim, ancak bunu başaramadığım için yaşayamam.” diyerek büyük bir fedakarlık örneği sergiledi. Çiğiltepe, Albay Reşat Bey’in ölümünden sadece 15 dakika sonra düşman askerlerinden temizlendi.
Cumhuriyetin Temel Taşlarının Atıldığı Gün: 30 Ağustos’un Önemi
Mustafa Kemal Atatürk, 30 Ağustos 1924’te, Büyük Zafer’den iki yıl sonra, Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı’nın temel atma törenine katılmak üzere Zafertepe Çalköy’e geldi. Burada yaptığı konuşmada, 30 Ağustos Zaferi’nin Türk tarihinin en önemli dönüm noktalarından biri olduğunu ve Türk Cumhuriyeti’nin temellerinin burada atıldığını ifade etti. Atatürk, Türk ulusunun burada kazandığı zaferle, tarih yazma kararlılığını ve gücünü vurguladı.
