Günümüzde evlerin gerek eski olması gerek depreme dayanıksız olması veya kentsel
dönüşümün bir bütün halinde belirli bölgelere sirayet etmesi gibi sebeplerden ötürü halk
arasında da bilinen haliyle müteahhitte ev verme furyası hızla devam etmektedir. Ancak
bilinenin aksine bu süreç titizlikle incelenmesi ve araştırılması gereken bir süreçtir. Bir
müteahhitte ev veya arsa verirken dikkat edilmesi gereken birçok önemli husus vardır. Bu
hususlar hem yasal haklarınızı korumak hem de projelerin sorunsuz ilerlemesini sağlamak
açısından kritiktir. İşte dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar:
Referanslar ve Geçmiş Projeler: Müteahhittin daha önce tamamladığı projeleri
inceleyin ve referanslarını kontrol edin. Müşteri yorumları ve tamamlanmış projeler,
müteahhittin güvenilirliği ve kalitesi hakkında fikir verebilir.
Müteahhittin Finansal Durumu: Müteahhittin finansal durumu ve iş yapma
kapasitesini değerlendirin. Müteahhittin mali sıkıntı içinde olmaması, projenin
kesintisiz devam etmesi açısından önemlidir.
Detaylı ve Yazılı Sözleşme: Tüm şartları ve yükümlülükleri içeren detaylı bir
sözleşme hazırlanmalıdır. Sözleşmede, inşaatın başlama ve bitiş tarihleri, ödeme planı,
yapılacak işler ve malzeme kalitesi gibi konular net bir şekilde belirtilmelidir.
Hukuki Danışmanlık: Sözleşmeyi imzalamadan önce bir avukattan hukuki
danışmanlık alın. Bu, sözleşmenin yasalara uygun olup olmadığını ve haklarınızı
koruyup korumadığını anlamanıza yardımcı olur.
Ruhsat ve İzinlerin Alınması: İnşaat başlamadan önce gerekli tüm ruhsat ve izinlerin
alındığından emin olun. Ruhsat ve izinler olmadan başlanan inşaatlar yasal sorunlara
yol açabilir.
Proje ve Planların Onayı: İnşaat projesi ve planları ilgili belediye veya kurumlar
tarafından onaylanmış olmalıdır. Onaysız projeler, ileride sorunlara neden olabilir.
Ödeme Planı: Ödemelerin aşamalı olarak yapılması önemlidir. İşlerin tamamlandıkça
ödeme yapılacak şekilde bir plan oluşturulmalıdır. Bu, müteahhittin işini tamamlaması
için teşvik edici olacaktır.
Garanti ve Teminatlar: Müteahhittin işi tamamlayacağına dair teminat ve garanti
alın. Teminat mektubu veya ipotek gibi güvence yöntemleri kullanılabilir.
İnşaat Sürecinin Takibi: İnşaat sürecini yakından takip edin. Düzenli olarak şantiyeyi
ziyaret edin ve işin ilerleyişi hakkında bilgi alın.
Denetim ve Kontroller: Bağımsız bir denetim firması veya teknik danışman
aracılığıyla inşaatı düzenli olarak kontrol ettirin. İnşaatın sözleşmeye uygun
ilerlediğinden emin olun.
Malzeme Kalitesi: Kullanılacak malzemelerin kalitesi sözleşmede belirtilmelidir.
Müteahhittin malzeme kalitesinden ödün vermemesi için denetimler yapılmalıdır.
İşçilik Kalitesi: İşçiliğin kalitesine dikkat edin. İşçilikte herhangi bir kusur veya
eksiklik varsa, bunların düzeltilmesini talep edin.
İnşaat Sigortası: İnşaat sürecinde meydana gelebilecek kazalar ve hasarlar için
sigorta yaptırılması önemlidir. İnşaat sigortası hem müteahhitti hem de sizi korur.
Bu faktörler göz önünde bulundurularak, müteahhitte ev verilirken daha güvenli ve sorunsuz
bir süreç sağlanabilir. Profesyonel olarak bir avukattan destek almak ve sözleşme şartlarını
netleştirmek, taraflar arasında anlaşmazlıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
Müteahhitte ev verilirken sağlam bir hukuki temel oluşturmak için dikkatlice hazırlanmış bir
sözleşme gereklidir. Bu sözleşmenin Noter huzurunda yapılması da ayrıca önem arz
etmektedir. Bu husus ilgili kanunların gereği zorunludur. İşte müteahhitte ev verirken bir
sözleşmede yer alması gereken başlıca hususlar;
Sözleşmenin başlangıcında, sözleşmeyi yapan tarafların (ev sahibi ve müteahhit) tam
isimleri, adresleri, iletişim bilgileri gibi kimlik bilgileri net bir şekilde belirtilmelidir.
Yapılacak işin detaylı tanımı yapılmalıdır. İnşaatın türü (villa, apartman, vb.),
kullanılacak malzemeler, inşaatın başlangıç ve bitiş tarihleri, işin kapsamı (örneğin, iç
ve dış dekorasyon, elektrik tesisatı, ısıtma sistemleri gibi) gibi detaylar açıkça
belirtilmelidir.
Toplam inşaat maliyeti ve ödeme planı belirtilmelidir. Ödeme şekli (peşinat, taksitler,
işin tamamlanmasıyla ilgili son ödeme) ve ödeme süreleri net olarak yazılmalıdır.
Müteahhidin, gerekli tüm yasal izinleri (yapı ruhsatı, çevre izni, vb.) almayı taahhüt
ettiği belirtilmelidir. İnşaatın yasal olarak uygun şekilde yapılması ve ilgili tüm
mevzuata uyulması gerektiği ifade edilmelidir.
Müteahhidin, inşaatın tamamlanmasından sonra sunacağı garanti süreleri ve garanti
kapsamındaki hizmetler belirtilmelidir. Ayrıca, inşaatın ardından sunulacak bakım
hizmetleri de sözleşmede yer almalıdır.
İnşaatın başlangıç ve bitiş tarihleri net olarak belirtilmelidir. Müteahhidin, işi belirtilen
süre içinde tamamlama taahhüdü vermesi önemlidir. Ayrıca, işin bitirilmesi için
gerekli koşullar ve iş teslim prosedürleri sözleşmede detaylandırılmalıdır.
Müteahhidin sözleşme şartlarını ihlal etmesi durumunda uygulanacak cezai şartlar net
olarak belirtilmelidir. Aynı şekilde, ev sahibinin sözleşme şartlarını yerine getirmemesi
durumunda müteahhitte uygulanacak cezai şartlar da sözleşmede yer almalıdır.
Sözleşmenin hangi koşullarda iptal edilebileceği ve feshedilebileceği açıkça
belirtilmelidir. İptal veya fesih durumunda tarafların hakları ve yükümlülükleri net bir
şekilde tanımlanmalıdır.
Sözleşmeden kaynaklanabilecek herhangi bir hukuki uyuşmazlık durumunda hangi
yargı merciinin yetkili olduğu ve hangi hukukun uygulanacağı belirtilmelidir.
Sözleşmeye ek olarak, projenin çizimleri, teknik şartnameler, ödeme planı tablosu gibi
belgelerin eklenmesi gerekebilir. Ayrıca, tarafların sözleşmeyi okuyup anladığını ve
onayladığını belirten imza ve tarihlerin de bulunması önemlidir.
Yukarıda belirtilen unsurlar, müteahhit ile ev sahibi arasındaki ilişkiyi düzenlemek için temel
bir çerçeve sağlar. Sözleşmenin detayları, özel ihtiyaçlara ve yerel yasal düzenlemelere göre
uyarlanmalıdır. Her iki tarafın da sözleşmeyi dikkatlice incelemesi ve gerekirse bir hukuk
danışmanından destek alması önemlidir.
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunu olan Avukat Nezaket Aylin Turan, İstanbul Barosu’na bağlı olarak serbest avukatlık mesleğine başlamış ve İstanbul’da bu mesleği sürdürmektedir. Aile hukuku, özel hukuk ve kamu hukuku gibi çeşitli alanlarda müvekkil ve danışanlarına hukuki hizmet sunan Turan, mesleki gelişimini çeşitli meslek içi eğitimlerle desteklemiştir. İstanbul Barosu’nun Kat Mülkiyeti Hukuku Komisyonu ve Tüketici Hakları ve Rekabet Hukuku Merkezi’nde üye olarak görev yapan Turan, yabancılar hukuku alanında da uzmanlığa sahiptir.